ΑΥΤΙΣΜΟΣ
Η ΔΑΔ (Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή) θεωρείται ως μία διαγνωστική κατηγορία με μία ομάδα συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν:
Δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση:
- Το παιδί με τυπικό αυτισμό παρουσιάζει έντονη απόσυρση και αδιαφορία για τους άλλους ανθρώπους και κυρίως τα παιδιά. Για παράδειγμα, μπορεί να μη προσέχει πότε φεύγει ή επιστρέφει από τη δουλειά ο γονέας. Το ενδιαφέρουν περισσότερο τα αντικείμενα παρά οι άνθρωποι.
- Κάποια παιδιά με αυτισμό μπορεί να μη δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για το κρυφτό και άλλα παιχνίδια αλληλεπίδρασης, άλλα να δέχονται την κοινωνική επαφή παθητικά και κάποια μπορεί να εκδηλώνουν ευχαρίστηση ως σε ένα βαθμό. Σε γενικές γραμμές όμως η κοινωνική αλληλεπίδραση παραμένει φτωχή.
- Ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να μην είναι δεκτικό στο να το κρατήσουν, να το αγκαλιάσουν ή να το φιλήσουν οι γονείς. Ακόμα και τα παιδιά που πλησιάζουν τους άλλους αυθόρμητα, το κάνουν με ένα τρόπο παράξενο και ακατάλληλο.
- Σε μικρότερες ηλικίες μπορεί να μη σηκώνει τα χέρια του για να το πάρει ο γονέας από την κούνια όταν πλησιάζει ή μπορεί να κάθεται μόνο του στην κούνια φωνάζοντας δυνατά αντί να καλεί τον γονέα.
Δυσκολίες στην επικοινωνία:
- Τα παιδιά με αυτισμό συχνά αγνοούν το περιβάλλον τους και μπορεί να έχουν δυσκολία με τη βλεμματική επαφή. Κατά συνέπεια, μπορεί να φαίνονται αδιάφορα για επικοινωνία οποιοδήποτε είδους.
- Συχνά παρουσιάζουν δυσκολίες στην κατανόηση και στη χρήση της λεκτικής και της μη λεκτικής επικοινωνίας. Όταν θέλουν κάτι, τις περισσότερες φορές καταφεύγουν στην «Οδήγηση απ’ το Χέρι». Το παιδί τοποθετεί το χέρι του γονέα πάνω στο αντικείμενο που επιθυμεί, χρησιμοποιώντας τον γονέα ή ενήλικα ως ΕΡΓΑΛΕΙΟ για να πάρει αυτό που θέλει, ενώ τα τυπικά παιδιά εκφράζουν τις ανάγκες τους λεκτικά ή μη λεκτικά( λ.χ. δείχνοντας).
- Δυσκολίες παρουσιάζουν και στο να κατανοήσουν και να αποκρυπτογραφήσουν τις άδηλες πληροφορίες της εξω-λεκτικής επικοινωνίας όπως: χειρονομίες, εκφράσεις του προσώπου, στάση του σώματος, τόνος της φωνής.
- Η κατανόηση των παιδιών με αυτισμό περιορίζεται μόνο σε πράγματα που τα ενδιαφέρουν και είναι κυριολεκτική και συγκεκριμένη.
- Ορισμένα από αυτά τα παιδιά δεν θα αποκτήσουν ποτέ λόγο και θα πρέπει να διδαχθούν εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας (πχ. Σύστημα PECS). ε. Αλλά και εκείνα που αναπτύσσουν το λόγο παρουσιάζουν περιορισμούς όπως: ηχολαλία, κυριολεκτική κατανόηση και χρήση της γλώσσας, χρήση γ' προσώπου σε αναφορά στο «εγώ» και στερεοτυπική, επαναλαμβανόμενη χρήση λέξεων/φράσεων/ ερωτήσεων με ελλιπή έλεγχο της έντασης και του τόνου της φωνής.
Αλλόκοτες / Επαναληπτικές ή Στερεοτυπικές συμπεριφορές:
- Το παιδί με αυτισμό μπορεί να έχει πολύ περιορισμένα και εμμονικά ενδιαφέροντα, τα οποία είναι μη φυσιολογικά ως προς την ένταση ή την διάρκεια της ενασχόλησης με αυτά. Μπορεί για παράδειγμα να μη δείχνει ενδιαφέρον για τα παιχνίδια, αλλά να προσκολλάται σε άλλα αντικείμενα, όπως ένα σώμα θέρμανσης.
- Μπορεί να μη παίζει κανονικά με παιχνίδια, αλλά να συγκεντρώνεται σε ένα κομμάτι τους, όπως να περιστρέφει τις ρόδες από ένα αμαξάκι.
- Οι στερεότυπες συμπεριφορές είναι τελετουργικές συμπεριφορές που σκοπό έχουν να ανακουφίσουν το παιδί από το άγχος που βιώνει και το βοηθούν να διατηρήσει τη σταθερότητα στο περιβάλλον, που είναι απαραίτητη για να νιώθει ασφαλές. Παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών είναι οι επαναλαμβανόμενες με συγκεκριμένη σειρά ενέργειες, οι στεροτυπίες, όπως να κουνιέται μπρός πίσω ή πετάρισμα με τα χέρια, να αναβοσβήνει τα φώτα με εμμονή, να επιμένει στη διατήρηση του περιβάλλοντος όπως έχει ή να εκδηλώνει έντονη αντίσταση στις αλλαγές κλπ.
Κινητικότητα:
- Τα παιδιά με αυτισμό εκδηλώνουν κινητικές ανωμαλίες. Μερικά μπορεί να επιδεικνύουν εξαιρετικές κινητικές ικανότητες σε ένα τομέα, ενώ σε έναν άλλο μπορεί να εκδηλώνουν αδεξιότητες όπως για παράδειγμα:
- Πτωχός Συντονισμός κινήσεων
- Ελλείμματα Λεπτής Κινητικότητας
- Περπάτημα στα δάχτυλα
- Έλλειμμα Αντίληψης Βάθους
- Σιελόρροια
- Ακόμα και τα παιδιά που διαθέτουν τυπικές κινητικές δεξιότητες μπορεί να δυσκολεύονται σε δραστηριότητες, όπως τα τρίκυκλα ποδήλατα, τα αυτοκινητάκια με πεντάλ κ.λπ.
- Τα παιδιά με αυτισμό εκδηλώνουν κινητικές ανωμαλίες. Μερικά μπορεί να επιδεικνύουν εξαιρετικές κινητικές ικανότητες σε ένα τομέα, ενώ σε έναν άλλο μπορεί να εκδηλώνουν αδεξιότητες όπως για παράδειγμα:
Υπερευαισθησία και υποευαισθησία σε αισθητηριακά ερεθίσματα:
- Ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να έχει μεγάλη δυσκολία να ανέχεται τη μουσική, το θόρυβο, τα υφάσματα πάνω του και τις νέες εμπειρίες ή περιβάλλοντα. Συχνά παρατηρούνται συμπεριφορές, όπως αδιαφορία, δυσφορία ή πανικός σε ακουστικά/οπτικά ερεθίσματα, στις γεύσεις, στις μυρωδιές, στο άγγιγμα, στην αντοχή στον πόνο/ζέστη/κρύο. Ακόμα, μπορεί να υπάρχει η τάση να αγγίζει υπερβολικά διάφορα αντικείμενα, να τα μυρίζει ή να έλκεται από αντικείμενα που γυρίζουν.
- Μπορεί να εκδηλώσει εξαιρετική δυσκολία στο κούρεμα.
- Να μην ανέχεται τη ζώνη του αυτοκινήτου.
- Μπορεί να μη του αρέσουν οι νέες εμπειρίες, όπως τα κεριά γενεθλίων ή τα μπαλόνια.
- Μπορεί να του είναι σχεδόν αδύνατο να κάνει μπάνιο.
- Μπορεί να αναγουλιάζει με συνηθισμένες σπιτικές μυρωδιές
- Μπορεί να φαίνεται κουφό, να μην πετάγεται από τους δυνατούς θορύβους, ενώ άλλες στιγμές φαίνεται ν’ ακούει κανονικά.
- Μπορεί να δυσκολεύεται να φοράει τα κατάλληλα ρούχα για να βγει έξω το χειμώνα.
- Κατά το καλοκαίρι μπορεί να επιμένει να φοράει χειμωνιάτικα ρούχα ή αξεσουάρ.
- Αντιστέκεται στο να του αλλάζουν τα ρούχα.
- Μπορεί να σκίζει τα ρούχα του, τις ετικέτες ή τις ραφές.
- Τρώει ασυνήθιστα αντικείμενα, όπως ρούχα, στρώματα, κουρτίνες.
- Μπορεί επίσης να βρίσκει τρόπους να ασκείται μεγάλη πίεση στο σώμα του.
Έχει παρατηρηθεί ότι όσο μεγαλύτερος ο αριθμός των εκθέσεων σε νέες αισθήσεις, τόσο πιθανότερο να συμβεί αποδιοργάνωση της συμπεριφοράς.
Ζητήματα ασφαλείας:
- Καμία αίσθηση κινδύνου.
- Δεν αναγνωρίζει καταστάσεις, όπου μπορεί να πάθει κακό.
- Κανένας φόβος ύψους.
Η βαρύτητα εκδήλωσης των συμπτωμάτων διαφέρει από παιδί σε παιδί.
Στους 18 μήνες το παιδί σας πρέπει να έχει εκδηλώσει τις ακόλουθες συμπεριφορές:
Εάν ΟΧΙ τότε καλό είναι το παιδί σας να αξιολογηθεί απο έναν Ειδικό
Αντίκτυπος του Αυτισμού στην Οικογένεια
Έχοντας ένα παιδί με αυτισμό, οι καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να είναι αδύνατες. Το στρες που ασκείται στους γονείς και στα αδέρφια μπορεί να είναι τεράστιο. Η παραπομπή οικογένειας/ αδελφών σε συμβουλευτική και ομάδες υποστήριξης μπορεί είναι ενδεδειγμένη.